Forum uczestników seminarium i wykładu specjalistycznego psychologia uczenia się wybrane zagadnienia ignatianum

AdamSJ

meateriały z ostatnich zajęć (31 maja)

przygotowanie: Grzegorz Rus

Techniki samopoznawcze:

Ćwiczenie: poprosimy grupę o wypisanie sobie odpowiedzi na poniższe pytania.

Analiza SWOT (Strenghts, weaknesses, opportunities, threats)

Nie bądź skromny, bądź maksymalnie obiektywny, spróbuj popatrzeć na swą osobę w kontekście innych ludzi z Twojego środowiska.

Twoje mocne strony:

• Jakie są Twoje zalety? (np. umiejętności, wykształcenie [kursy], koneksje itd), co masz, czego inni nie mają?
• Co robisz dobrze? Co robisz lepiej niż inni?
• Do jakich osobistych zasobów masz dostęp (cechy charakteru, temperamentu, różne inteligencje itd.)
• Jakie zalety widzą w Tobie inni ludzie?

Słabości
• Co możesz ulepszyć
• Czego musisz unikać?
• Co inni widzą u Ciebie jako słabość?

Okazje/szanse:
• Jakie są dobre okazje, które na Ciebie czekają?
• Gdzie możesz spełnić się najlepiej?

Zagrożenia:
• Jakie przeszkody Cię czekają?
• Co robią ludzie z twojego otoczenia?
• Czy zmienia się Twoja sytuacja?
• Czy któraś z Twoich wad może Ci poważnie zagrozić?

Zalety SWOT:
-Przydaje się w planowaniu kariery zawodowej, pomagając określić gałąź rynku, w której będziemy atrakcyjnym pracownikiem
-Pomaga uświadomić sobie swoją wartość
-Wskazuje w to na co należy uważać [zagrożenia] i gdzie można nad sobą popracować [wady]
-Analizę tę można powtarzać w różnych odstępach czasu, badając ewolucję swych celów i osobisty rozwój

Metoda kalendarzowa.
Do przeprowadzenia eksperymentu potrzebne są:
Zeszyt, długopis (ewentualnie kolorowe kredki), kalendarzyk i jakieś zadanie do wykonania.
W zeszycie, kilka stron oznaczamy kolejnymi dniami tygodnia w których spodziewamy się wykonać dane zadanie. W trakcie pracy, na kolejnych stronach wpisujemy dokładnie to co udało nam się wykonać w związku z pracą, jaki towarzyszył nam nastrój w trakcie pracy (jeśli coś było robione z pasją, coś było męczące), co nam pomagało (fajnie się pracowało przy muzyce), co nam przeszkadzało (impreza sąsiadów), notujemy źródła rozproszeń, powody dla których odłożyliśmy coś na później(dziś mi się okropnie nie chciało) i generalne uwagi związane z zadaniem. Ważne jest by mieć takie zapiski z każdego dnia naszej pracy (jeśli w danym dniu ogóle nie pracowaliśmy, to wpisać dlaczego) i na zakończenie opisać sytuację po wykonaniu zadania: Czy się w ogóle udało; nastrój (zmęczenie, radość, duma); spodziewane rezultaty (zaliczenie); analiza kosztów (trzeba było poświęcić wyjście na miasto z kolegami i fajny film w TV); czy zadanie wykonano na czas
Następnie możemy się przyjrzeć naszym zapiskom z zamiarem wyciągnięcia z nich wniosków co do przyszłych przedsięwzięć
Należy się zastanowić:
-Co najczęściej przeszkadzało w efektywnej pracy i jak to zmienić
-Jaki nastrój nam najczęściej towarzyszył i jak to wpływało na pracę
-Ja można zmienić nastrój jeśli przeszkadzał, jak wzbudzić pozytywne myślenie
-Co się przyczyniło do porażek w trakcie pracy i jak można tego uniknąć
-Co się przyczyniło do sukcesów i jak to wykorzystać
-Czy wynik był zadowalający, czy można było to zrobić lepiej (jak?)
-Czy, aby pracować efektywniej, muszę mocniej popracować nad samym sobą, czy swoim otoczeniem?

Time management

Metoda dziennikowa:
W zeszycie notujemy dokładnie każdą czynność wykonywaną danego dnia. Zapisujemy konkretną godzinę i krótki komentarz. Prowadzimy taki dziennik przez cały dzień, najlepiej przez kilka dni. Następnie możemy zastanowić się, które czynności zajmowały nam najwięcej czasu, które były w ogóle nie potrzebne, których nie udało się wykonać z uwagi na brak czasu, zmęczenie, czy inne, w którym okresie dnia byliśmy najbardziej produktywnie, w którym najmniej, itd.
Następnie możemy przejść do prób planowania naszego działania. Do efektywnego planowania, potrzebna jest pewna znajomość siebie. Musimy wiedzieć dokładnie ile czasu zajmie nam wykonanie jakiejś czynności (przeczytanie książki, napisanie 10 stron tekstu, czy nawet przygotowanie się do wyjścia rano z domu). Jeśli jesteśmy w stanie obiektywnie oszacować potrzebny nam czas, możemy zabrać się za planowanie.

Ogólne wytyczne przy robieniu listy zajęć na dany okres czasu to:
-Wyznaczyć sobie najważniejsze cele/rzeczy do zrobienia, by o żadnej nie zapomnieć
-Najważniejsze rzeczy zrobić najpierw, by nie tracić czasu na sprawy trywialne czy nie istotne
-Dzięki temu nie zostaniemy przytłoczeni mniej ważnymi sprawami i unikniemy związanego z tym stresu.

Teoria słoikowa:
Wyobrażamy sobie wielki słoik. Do słoika wkładamy piłeczki golfowe, aż wypełnią one cały słoik. Następnie dosypujemy kamyczków, aż wypełnią miejsca między piłeczkami. Na koniec dosypujemy piach, by całkowicie wypełnić słoik. Symbolika jest taka: Piłeczki, to najważniejsze dla nas zadania. Kamyki, to rzeczy mniej ważne. Piasek, to rzeczy nieistotne, które pojawiając się absorbują naszą uwagę (na przykład chatowanie, odpisywanie na mało ważne maile, wdawanie się w długie rozmowy z napotkanymi znajomymi, wydarzenia losowe itd.) Słoik reprezentuje nasz dzień (większy okres czasu, całe życie). Problem w tym, że jeśli wypełnimy słoik piachem, to nie zostanie miejsca na te ważne rzeczy i nasz słoik będzie bezwartościowy. W planowaniu należy zaczynać od rzeczy najistotniejszych i to je mieć ciągle przed oczami. Należy zostawić sobie trochę czasu na rzeczy mniej istotne (np: rozrywka) i zaplanować bufor czasowy na piach, który sam nam wpadnie do słoika w ciągu pracy.
I tu anegdotka: Ponoć ktoś na wykładzie przeprowadził taki eksperyment, że wrzucał kolejno do słoika coraz mniejsze rzeczy za każdym razem pytając „Czy państwa zdanie słoik jest już pełny?” Za każdym razem studenci byli przekonani, że już nic tam nie wejdzie, ale profesor wsypywał wtedy drobniejszą substancję. W końcu wsypał piasek i powiedział że słoik jest pełen. Wtedy wstał jeden ze studentów, podszedł do profesora i do jego słoika nalał jeszcze trochę piwa ze swojej butelki.
Morał z tego taki, że jakkolwiek by nie był napięty harmonogram, zawsze jest czas na zimne piffko.

Planując należy pamiętać by:
-Dobrze zrozumieć co jest możliwe do osiągnięcia w danym czasie
-Zrobić optymalny plan zagospodarowania danego czasu
-Zostawić dość czasu na najważniejsze rzeczy
-Zarezerwować coś na niespodziewane wypadki
-Unikać nierealnych zobowiązań wobec siebie i innych, by ograniczyć związany z tym stres.

Plan minimum/maximum.
Przyda się tu kartka papieru A3, którą zawiesimy sobie na ścianie.
Na owej kartce rysujemy okienka , w które wpiszemy kolejne czynności, które należy wykonać by zakończyć pracę. Następnie z biegiem wykonywania prac, będziemy zakreślać kolejne okienka, wizualizując postęp pracy. Możemy sobie określić jakie czynności są potrzebne do wykonania minimalnego wymiaru zadania (zdać na „owal się”) i jakie czynności należy dodatkowo wykonać by zakończyć pracę z jak najlepszym wynikiem.

Garść praktycznych rad:

Metoda pięciu „dlaczego”
Jest to prosta metoda używana w rozwiązywaniu problemów. Spopularyzowana w latach siedemdziesiątych przez Toyota Production Systems. Pozwala ona szybko zejść do podwalin problemu z którym mamy do czynienia.
Działa to w ten sposób że zadajemy sobie pytanie „dlaczego” pojawił się problem. Zazwyczaj odpowiedź rodzi kolejne pytanie typu „jak do tego doszło” i tak dalej. Na przykład.
Problem: Nie dostałem zaliczenia z ćwiczeń
1. dlaczego nie dostałem zaliczenia? Bo nie napisałem na czas pracy
2. dlaczego nie napisałem jej na czas? Bo się okazało że potrzebowałem na to więcej czasu niż myślałem
3. dlaczego potrzebowałem tak dużo czasu? Bo nie doceniłem stopnia komplikacji tematu pracy
4. dlaczego nie doceniłam tej złożoności? Bo nie zastanowiłem się na początku z problemem, nie zrobiłem sobie planu pracy i założyłem że „machnę se prackę w weekend”
5. dlaczego to zrobiłem? Musiałem doczytać lekturę, którą muszę zdać, musiałem wsiąść nadgodziny w pracy

Z takiej analizy można wyciągnąć wiele wniosków co do organizacji pracy i unikania w przyszłości podobnych problemów.

Odraczanie gratyfikacji:
Dobrze jest odkładać zajęcia, które sprawiają nam radość na później i przed nimi wykonywać zadania mniej ciekawe. Wtedy będziemy ciągle mieć w perspektywie owo coś miłego i skoncentrujemy się na szybkim wykonaniu obecnego zadania (byle nie po łebkach). Jeśli najpierw zajmiemy się przyjemnościami, w ogóle nie będziemy mieli ochoty, ani motywacji brać się za zadania trudne. Gratyfikacja może być rodzajem nagrody za dobrze wykonane zadanie. Przyjemność na którą się zapracowało jest słodsza.

Metoda kija:
Niektórym w mobilizacji może pomóc jasno określony deadline. Wystarczy się np: umówić z promotorem, że co tydzień będzie się dostarczało określoną partię materiału. Taka obietnica złożona komuś innemu może nas dodatkowo zdopingować do wypełnienia zobowiązania i dotrzymaniu słowa. Można komuś dać słowo honoru, że wykona się coś w danym czasie. Wtedy, jeśli honor jest ważną wartością, niechęć przed zawiedzeniem siebie i innych odpowiednio może zdopingować. Uwaga: Skuteczność tej metody zależy od stosującego ją człowieka. Niektórym może taki „miecz Damoklesowy” raczej zaszkodzić niż pomóc.